Wat is een stemverklaring?

Deze stemverklaring is een toelichting wat je stem inhoudt, namelijk dat die gekozene alleen bevoegdheid geeft binnen grenzen mandaat.

Waarom een stemverklaring?

Kamerleden en andere politici denken nogal eens: de mensen hebben op mij gestemd, dus dan mag ik nu alles besluiten. Dat is niet zo. Als je stemt op iemand dan geef je niet je hele hebben en houden uit handen, maar je geeft degene op wie je stemt een opdracht (mandaat) om namens jou een aantal dingen te regelen.

Je kan alleen opdracht geven om jou te vertegenwoordigen (mandaat) voor zaken die je zelf zou kunnen doen. Het is dus niet zo dat als jij op iemand stemt, iemand mandaat geeft, diegene opeens meer of anders zou mogen dan wat je zelf zou mogen doen.

Als u het huis van een ander niet mag afpakken, kunt u niet door op iemand te stemmen, de gekozene opeens wél die bevoegdheid geven om dat te doen. Net zo min als u tegen uw buurman kunt zeggen: Hé, ik kan dat huis niet zomaar afpakken, maar als ik jou nog machtig (mandateer) om dat te doen, doe jij het dan even namens mij? Dan delen we de opbrengst en zijn we allebei blij. In het tweede geval zegt u: maar dat zou absurd zijn. Inderdaad, maar in het eerste geval is het dat net zo goed.

Dit laatste lijken zowel kiezer als gekozene vergeten te zijn: dat gekozen worden of in de regering zitten, geen nieuwe bevoegdheid schept. Het betekent meer in het bijzonder dat je niet maar alles kan gaan zitten doen waar je zin in hebt en wat in je hoofd maar opkomt.

Netjes en zuinig en voor de Nederlanders op de winkel passen. Dat mag want daarvoor heb je als vertegenwoordiger mandaat. Dat, maar niet meer dan dat. De stemverklaring dient om de vertegenwoordigers aan dat simpele feit te herinneren.